Arama Yap
Muhammed Peygamber Hayber'de Katliam Yaptı Mı?
İlk önce iddia nedir onu sizinle paylaşayım. Peygamberin hayatını yazanlar ve sonraki tarihçiler bize Beni Kaynuka ve daha sonra Beni el-Nadir kabilelerinin Müslümanları kışkırttığını bu yüzden kuşatıldıklarını, teslim olmaya karar verdiklerini ve sonuçta alabilecekleriyle birlikte terk etmelerine izin verildiğini söylüyor. Bundan sonra Hayber kalesi ve Fedek boşaltılmıştır. İbn-i İshak’ın Siyer ’inde yazdığına göre olay şöyle gerçekleşmiş:
Hendek Savaşı sona erince, derhal Benî Kureyza Yahudileri üzerine hareket emri verdi. Benî Kureyza Yahudileri Peygamberimizle anlaşma yaptıkları halde Hendek Savaşı’nın en kritik anında, müşrikler tarafına geçmişler, Müslümanları arkadan vurmaya kalkmışlardı. Sa’d bin Muaz böyle yapmamaları için onları ikaz etmiş. Fakat dinlememişlerdi. Bu sebeple Hendek Savaşı’ndan hemen sonra Benî Kureyza Yahudileri muhasara altına alındı. Bu kuşatma bir ay sürdü. Sonunda teslim oldular. Haklarında verilecek hüküm için Sa’d bin Muaz’ı hakem olarak istediler. Onların bu isteği üzerine Peygamberimiz, Sa’d bin Muaz’ı yattığı çadırından getirtti. O Yahudilere “Ne hüküm verirsem razı mısınız?” dedi. Evet, razıyız dediler. Bunun üzerine Sa’d bin Muaz, Benî Kureyza erkeklerinin boynunun vurulmasına hükmetti. Bu hüküm gereğince erkeklerin boynu vuruldu. Kadınlar ve çocuklar esîr alınıp, mallarına el konuldu. Benî Kureyza’dan bazı erkekler ise Müslüman olup, kurtuldular. Sa’d bin Muaz bu hükmü verince Peygamberimiz “Onlar hakkında Allah’ın ve Resulünün hükmüyle hükmettin.” buyurdu.
Bunun sonucunda Medine’nin pazar yerinde çukurlar kazıldı ve sayıları 400 ile 900 arası değişen yetişkin erkek gruplar halinde getirilerek boyunları vuruldu. Yani büyük bir katliam yapıldı. Bu da tarihe Beni Kureyza Yahudileri katliamı olarak geçecekti. Fakat İbn-i İshak’ın anlattığı ve diğer mezhepçilerin de bu adamı referans göstererek yazdıkları bu olay gerçekleşti mi? Bu yazımda bu soruyu cevaplamaya çalışacağım. Ama önce İbn-i İshak’ı ve o dönemlerde yaşamış diğer insanların onun hakkındaki görüşlerini paylaşayım.
Asıl adı Muhammed bin İshak’tır. Tarihçidir. Konuyla ilgili geniş detayları içeren en eski kaynak olarak Peygamber’in biyografisi İbn İshak’ın "Siyer" adlı kitabıdır. Siyer, aynı zamanda en uzun süre ve en sıklıkla alıntılanan kitaptır. Sonraki tarihçiler ona koşulsuz, sorgusuz güvendiler. Ancak bu çok sorunludur. Çünkü İbn-i İshak Muhammed peygamberin ölümünden yaklaşık 140 yıl sonra vefat etmiş biridir. Bu eseri peygamberimizin vefatından 100 yıl sonra yazdığını kabul etsek bile yine sorun ortadan kalkmaz. Çünkü İbn-i İshak ne Muhammed peygamberi ne de Muhammed peygamberin hayatına tanıklık etmiş birini görmüştür. Yani biyografisi tamamen halktan dinlediği dedikodu ve hikâyelerden oluşmaktadır. Bilimsel açıdan bir biyografi kabul edilecek hiçbir kanıt sunmamıştır. Ne bir arkeolojik bulgu, ne bir belge, ne o dönemde yazılmış bir anı kitabı. Hiçbir şey. Sadece gidip o dönemi görmemiş insanlara anlatın demiş ve o anlatılanların doğru olup olmadığını umursamadan alıp kitabına yerleştirmiştir. Durum bu iken Muhammed peygamberin hayatı adlı tüm eserlerin uydurma olduğunu. İçlerinde doğrulardan daha fazla mitoloji barındırdığını görüyoruz.
Elbette İbn-i İshak’ın bu eserini kabul etmeyen insanlar vardır ancak çoğunluk peygamber düşmanlığı ile suçlanmamak için susmayı tercih etmiştir. İbn Hacer bu ve buna benzer hikâyelerin doğru olmadığını söyler. İbn İshak ile çağdaş olan hukukçu Malik İbn İshak’ı yalanlar ve sırf böyle hikâyeler naklettiği için onu bir yalancı ve münafık olmakla suçlar. Bununla da kalmaz ve onu Yahudilerden hikâye aktaran biri olarak eleştirir. (bkz. Uyun al-athar, I, 12 :ibid, I, 16.)
Sonraki dönemde İbn Hacer Malik’in İbn İshak’ı suçlamasının sebebini şöyle açıkladı: “Malik, İbn İshak’ı suçladı çünkü Medine Yahudilerini özellikle arayıp bulup babalarının dedelerinin anlattıkları hikâyeleri almaya çalıştı.” İbn Hacer daha sonra bu hikâyeleri Kureyza ve Al-Nadir kabilelerinin hikâyeleri gibi acayip hikâyeler olarak tanımlayıp reddetti. Yani anlayacağınız İbn-i İshak Hayber’de Yahudilerle Muhammed arasında ne gerçekleştiği konusunu gidip Yahudilerden öğrenmeye çalışmış. Bu işin saçmalığına bakar mısınız? Muhammed peygamberle savaşmış Yahudilerin olaya hiç şahit olmamış nesillerine gidip Muhammed size ne yaptı diye soruyorsunuz ve gerçeği duymayı umuyorsunuz. Elbette ki bizi katletti ve bize tecavüz etti diyecekler. Atalarına karşı savaşmış birini lekelemekten başka ne yapmalarını umuyordu İbn-i İshak? Bu tıpkı şuna benziyor: Gidip bugün bir Yunan’a soruyorsunuz Kurtuluş Savaşı’nda ne oldu diye. O da size Türkler bize o dönem tecavüz etti ve bizi katletti demesinden başka nasıl objektif bir yorum beklersiniz ki. Aynı şey Türkiye’deki insanlar için de geçerli. Bu yüzden tarih bilimi belgelere dayanır. Belge yoksa bu sadece bir mitoloji ve dedikodudur.
İbn-i İshak’ın anlattığı bu katliamın olup olmadığını Müslümanların tek güvenmesi gereken kaynak olan Kur’an’a soracağız. Olayla ilgili olan Haşr suresinin ilk ayetleri ile Ahzab suresinin iki ayeti mevcut.
Yine o, geçmiş vahyin mensuplarından düşmana destek verenleri kalelerinden çıkarmış ve kalplerine korku salmıştır; (baksanıza), bir kısmını öldürüyor bir kısmını da esir alıyorsunuz. (26) Böylece O sizi onların arazilerine, yurtlarına ve mallarına mirasçı kıldı; dahası ayak basmadığınız bir nice toprağı da. Zira Allah her şeye kadirdir.(27) (HAYAT KİTABI KURAN MEALİ AHZAB 26-27)
Olayla direkt bağlantılı ayetler bunlardır. Olayın yanlış aktarıldığını bu ayetlerden hemen anlıyoruz. Ayette geçen "bir kısmını öldürüyor bir kısmını da esir alıyordunuz" ifadesine dikkat edin. Bu ifadenin kullanılması için ortada bir savaşın olması gerekmektedir. Hâlbuki İbn-i İshak ve diğerlerinin hikâyelerinde Muhammed peygamber Hayber kalesini kuşatmış ve bir ayın sonunda Yahudiler teslim olmuştu. Kur’an bu olayın savaş şeklinde gerçekleştiğini söyler ve mitolojik tarihçilik yapan İbn-i İshak gibilerinin iddialarını reddeder. Ayette ifade edilen “bir kısmı” ifadesi de önemlidir. Allah bu savaşta sadece savaşan küçük bir kısmın öldürüldüğünü ve esir edildiğini ifade eder. Bu da Hayber’de bahsi geçen 900 kişilik katliamın mümkün olmadığını gösterir. Çünkü 900 kişinin katledilmesi “bir kısmını öldürüyordunuz” ifadesini karşılamaz. Ayetin “çoğunu öldürüyordunuz” şeklinde gelmesi gerekirdi.
Bazılarınız ayette “bir kısmı esir alındı” diyor. Şu halde İbn-i İshak’ın dediği doğru olabilir. Esir alınanlar katledilmiş olabilir diye düşünebilir. Ancak yine yanılmış olursunuz. Çünkü Kur’an esirlere ne yapılacağını da açıklamış ve şüpheleri bertaraf etmiştir. İşte o ayet:
Artık inkârda direnip (onu dayatanlarla) savaşta karşılaştığınızda, hemen boyunlarına vurun! Nihayet kızışmış bir savaşın sonuna dayandığınızda durmayın, (kalanların) ipini sıkı bağlayın. Fakat daha sonra ya bir lütuf olarak karşılıksız, ya da bir fidye karşılığı serbest bırakın ki, savaş tüm ağır sonuçlarıyla ortadan kalksın: böyle yapın! (HAYAT KİTABI KUR'AN MEALİ – MUHAMMED 4)
Allah bu ayette “ya bir lütuf olarak ya da fidye karşılığı serbest bırakın” diyerek esirlerin savaşın devam etme tehlikesi ortadan kalktıktan sonra serbest bırakılmasını emrediyor katledilmelerini değil. Konuyla ilgili olduğu için Haşr suresini de vereyim:
O'dur kitap ehlinden nankörlük edenleri ilk kalkışmada yurtlarından çıkaran. Siz onların bırakıp gideceklerine zerrece ihtimal vermemiştiniz, onlar da kalelerinin kendilerini Allah'a karşı savunacağını sanmışlardı. Allah onların (üzerine) hiç beklemedikleri yerden geldi ve kalplerine korku saldı: hanelerini kendi elleriyle ve mü'minler eliyle harap ettiler. Şu halde, ibret alın ey ileri görüş sahipleri! (2) Allah onlar için sürgünü takdir etmemiş olsaydı, elbet onlara dünyada (daha beter) mahrumiyet yaşatırdı; zaten, öbür dünyadaki ateşin azabı onları beklemektedir. (3) Bu onların Allah'a ve O'nun elçisine karşı konuşlanmaları yüzündendir; kim de Allah'a karşı konuşlanırsa, unutmasın ki Allah'ın azabı çetindir. (4) (HAYAT KİTABI KUR'AN MEALİ HAŞR 2-4)
Yukarıdaki ayetlerin Hayber olayını anlattığı iddiası hem mezhepçilerin hem de Turan Dursun gibi düşünen ateistlerin iddiasıdır. Ben de bu durumun böyle olduğunu varsayayım. Yine de delil gösterdikleri ayetler katliam yapılmadığını söylüyor. Haşr 3'te “Allah onlar için sürgünü takdir etmemiş olsaydı” ifadesi kullanıyor. Yani eğer bu ayet Hayber olayından bahsediyorsa bile Müslümanlarla savaşan Yahudiler Hayber kalesinden sürgün edilmiştir. Katledilmediklerini ayet ortaya çıkarıyor.
Muhammed peygamberin Hayber’de katliam yapmadığına hatta bu anlatılan hikayenin tamamının kurgu olduğuna dair delillerimizi size sıralayayım:
1. İlk olarak Muhammed suresi 4’te belirtildiğine göre savaş esirleri mutlak olarak serbest bırakılmalıdır.
2. Haşr 3 eğer her kesimin iddia ettiği gibi Hayber için inmişse ayette sürgün edildiklerini belirtiyor.
3. Kur’an Ahzab suresinde olayın iki taraf arasındaki bir savaş olduğunu iddia etmektedir. Fakat anlatılan hikâyede Müslümanlar kaleyi kuşatmış ve bir ay boyunca teslim olmalarını beklemişlerdir. Yani bu hikâye Kur’an ile çelişmiştir.
4. Ahzab suresinde öldürülenlerin ve esir alınanların Hayber’de savaşanların küçük bir kısmı olduğu vurgulanıyor. Hâlbuki rivayetlere göre 900 civarında tüm Yahudi erkekler topluca katledildi. Kur’an ile rivayet yine çelişti.
5. Bu olay İslam’ın adalet anlayışı ile çelişmektedir. Fatır suresi 18. Ayette Allah “Hiç kimse bir başkasının sorumluluğunu yüklenecek değildir” demektedir. Fakat hikâyeye göre Muhammed masum ve suçlu ayırmadan herkesi katletmiştir. Kadın ve çocukları da esir almıştır. Kadın ve çocukları esir aldığı iddiası ise tüm Kur’an ayetleri ile çelişmektedir. Muhammed suresi 4’te sadece savaşan kişilerin esir alındığı açıkça belirtilmiştir.
6. Hikâyeye göre Beni Kureyza’dan önce ve sonra teslim olan Yahudi topluluklarına hoşgörülü davranılıp gitmelerine izin verilmişken sadece Beni Kureyza’nın katliama uğratılması pek de mantıklı değildir. Yani hikâye kendi içinde de çelişmektedir. Hikaye bir kabilenin bırakılıp diğerinin niçin sadece birinin katledildiğini açıklayamamaktadır
7. 900’e yakın insanın idamı gerçekleştirilmiş ve pazar yerinde toplu mezarlar açılmışsa bunlarla ilgili arkeolojik kanıtlar nerededir? Bugün olayın gerçekleştiği iddia edilen yer bilinmektedir. Burada toplu bir mezar bulunmuş mudur?
8. İbn Kesir, Hicri 300 yılında Hayber Yahudileri bizzat Peygamber tarafından kendilerine verilmiş olan ve onları kelle vergisi vermekten bağışlayan bir belgeye sahip olduklarını iddia ettiler. Ancak bu sahte bir belgeydi ve detaylıca çürütüldü. O tarihte ölü olan şahısların isimleri geçmekteydi ve çok sonra literatüre girmiş terimler kullanılıyordu, Muaviye bin Ebu Süfyan’ın şahit olduğu iddia ediliyordu ama o tarihte Muaviye henüz Müslüman bile değildi gibi. (Edip Yüksel’in kişisel sitesi)
Tüm bu deliller ışığında Muhammed peygamberin katliam yapmadığını bunun İslam’a aykırı olduğunu açıklamaya çalıştım. Aklınıza şöyle bir soru gelebilir: Niçin Müslümanlar bu hikâyelere Kur’an’a aykırı olmasına rağmen tepki göstermedi? Bunun sebebi çok karışık değil. Halife Ömer’den sonraki süreçte İslam dünyası hızla büyüdü. Kur’an ahlakı ile tanışmayan kitlelerce İslam, din olarak kabul edildi. Emeviler ve Abbasiler ise zaten Kur’an ahlakına karşıydı. Bu hikâye onların işine geliyordu. Böylece bir bölgeye savaş açtıklarında onları bu olaya dayanarak katledebilecek, kadın ve çocuklarını esir alıp köle ve cariye yapabileceklerdi. Kur’an bunların hiçbirine izin vermiyordu. Bu yüzden Kur’an terkedildi.
Yahudilerin atalarına ait katliam yapıldığı iddiasını niçin İbn-i İshak’a aktardıklarına dair Edip Yüksel’in bilimsel bir analizi var. Dileyen onun sitesinden okuyabilir. Edip’e göre bu katliam olayı Roma döneminde vb. daha geçmiş dönemlerde yaşandı. Olay daha sonra Hayber ile ilişkilendirildi. Edip Yüksel katliam için bahsi geçen 900’lü sayıların bile Roma döneminde yapılan Yahudi katliam sayısı ile benzerlik gösterdiğini güzel bir şekilde tespit etmiş. Ancak ben işin bu noktasını çok da umursamadığım için yazıma taşımadım. Merakı olanlar şu linke tıklayarak bakabilirler.
- Kur'an'a Göre Abdest Nasıl Alınır, Hangi Hallerde Bozulur?
- Salat-ı Tefriciye Nedir ? İslam’da Bir Karşılığı Var Mıdır?
- Kur’an’da Ramazan Bayramı Geçiyor Mu?
- Dinozorlar Niçin Kuran’da Geçmez? Kur’an İnsan Ürünü Mü?
- Aişe Validemiz Hz. Muhammed İle Kaç Yaşında Evlendi?
- Kur’an Kadınları Dövmeyi Emrediyor Mu? Nisa 34’ü Anlamak (Bölüm-2)
- Hz. İsa’nın Annesi Meryem Nasıl Hamile Kaldı?
- Hz. Muhammed Evlatlığının (Zeyd) Eşiyle Evlendi Mi?
- İslam Dininde 3 Defa Boş Ol Denildiğinde Boşanma Gerçekleşir Mi ? İslam'da Gerçek Boşanma Süreci
- Hz.Muhammed ve Sevr Mağrasındaki Yılan Hikayesi Doğru mu ?
- Ettahiyatü Şirk Midir? Peygamberimiz Namazda Ettahiyatü Duasını Okudu Mu?
- Kur'an'da Namaz Nasıldır? Namaz Hadisler Olmadan Kılınabilir Mi?