Adı Muhammed Celâleddîn-i Rumi’dir. 1207 yılında Afganistan’ın Belh ÅŸehrinde doÄŸdu. Babası Bahaeddin Veled’dir. Daha sonraları Konya’ya gelip vefatına kadar burada yaÅŸamıştır. Ä°ran asıllı bir Fars’tır. Hem Farsça konuÅŸmuÅŸ hem de yazdığı tüm eserleri Farsça kaleme almıştır.

Ä°lk olarak Mevlana kelimesinin anlamlarından bahsedeyim. Sahip, efendi, veli, dost gibi anlamlara gelmektedir. Kur’an’da Mevla kelimesi geçmektedir ve yukarıdaki anlamlarda kullanılmıştır. AÅŸağıda o ayetlerden bazılarını size sundum.
 

…(ente mevlânâ fensurnâ alel kavmil kâfirin) Sen bizim Mevla'mızsın,- Kâfirler güruhuna karşı Sen bize yardım et! (BAKARA 286)
 (Belillâhu mevlâkum, ve hüve hayrun nâsırîn) Hayır! Sizin Mevlanız yalnızca Allah’tır; O‘dur yardıma koÅŸanların en hayırlısı (ALÄ° Ä°MRAN 150)
Sonunda onlar gerçek Mevlaları (Efendileri/Sahipleri/Velileri/Dostları) olan Allah’a döndürülürler. (ENAM 62)
Onlar asıl (gerçek) Mevlaları olan Allah’a döndürülecekler (YUNUS 30)
Allah’a sımsıkı baÄŸlanın. O’dur sizin Mevla’nız (Efendiniz/Sahibiniz/Veliniz/Dostunuz) (HAC 78)

Ayrıca Enfal 40, Tevbe 51, Tahrim 2, Tahrim 4’te de bu kavram Allah için kullanılır. Yukarıda Ali Ä°mran 150’ye baktığınızda Mevla’mızın yalnızca Allah olduÄŸuna dair ibareler görüyoruz. Enam 62’de ve Yunus 30'da ise gerçek Mevla’nın Allah olduÄŸuna vurgu yapılıyor. Bu ayetler ışığında ben bir insana Mevlana denmesini Bakara 286 ışığında doÄŸru bulmuyorum.

Burada Mevlana kelimesini hangi anlamda kullandığınız önemlidir. Efendi, sahip anlamlarında kullanmak zaten ÅŸirk olacaktır. Dost anlamında kullanılsa bile bu bir lakap olamayacak bir kavramdır. Çünkü Allah kendisi için bu tabiri kullanır. EÄŸer dost anlamında kullanılıyorsa niçin sadece Celaleddin Rumi için kullanılıyor? Bu dünyada baÅŸka Mevlana lakabını hak eden peygamber ve âlim bulunmuyor mu? Ayrıca Arapça dost, arkadaÅŸ için baÅŸka kavramlar da mevcut. Bu açıdan ben bu ismin Celaleddin Rumi’ye verilmesini çok da masum bulmuyorum. Burada onu ululama isteÄŸini görüyorum. Celaleddin Rumi’ye Mevlana diyenleri yargılamıyorum. Günahtasınız, ÅŸirktesiniz de demiyorum. Ben sadece Allah için kullanılan ibareler hakkında dikkatli olalım diyorum. Mevlana (sahip, efendi), yalnızca Allah’tır.