Adı Muhammed Celâleddîn-i Rumi’dir. 1207 yılında Afganistan’ın Belh şehrinde doğdu. Babası Bahaeddin Veled’dir. Daha sonraları Konya’ya gelip vefatına kadar burada yaşamıştır. İran asıllı bir Fars’tır. Hem Farsça konuşmuş hem de yazdığı tüm eserleri Farsça kaleme almıştır.

İlk olarak Mevlana kelimesinin anlamlarından bahsedeyim. Sahip, efendi, veli, dost gibi anlamlara gelmektedir. Kur’an’da Mevla kelimesi geçmektedir ve yukarıdaki anlamlarda kullanılmıştır. Aşağıda o ayetlerden bazılarını size sundum.
 

…(ente mevlânâ fensurnâ alel kavmil kâfirin) Sen bizim Mevla'mızsın,- Kâfirler güruhuna karşı Sen bize yardım et! (BAKARA 286)
 (Belillâhu mevlâkum, ve hüve hayrun nâsırîn) Hayır! Sizin Mevlanız yalnızca Allah’tır; O‘dur yardıma koşanların en hayırlısı (ALİ İMRAN 150)
Sonunda onlar gerçek Mevlaları (Efendileri/Sahipleri/Velileri/Dostları) olan Allah’a döndürülürler. (ENAM 62)
Onlar asıl (gerçek) Mevlaları olan Allah’a döndürülecekler (YUNUS 30)
Allah’a sımsıkı bağlanın. O’dur sizin Mevla’nız (Efendiniz/Sahibiniz/Veliniz/Dostunuz) (HAC 78)

Ayrıca Enfal 40, Tevbe 51, Tahrim 2, Tahrim 4’te de bu kavram Allah için kullanılır. Yukarıda Ali İmran 150’ye baktığınızda Mevla’mızın yalnızca Allah olduğuna dair ibareler görüyoruz. Enam 62’de ve Yunus 30'da ise gerçek Mevla’nın Allah olduğuna vurgu yapılıyor. Bu ayetler ışığında ben bir insana Mevlana denmesini Bakara 286 ışığında doğru bulmuyorum.

Burada Mevlana kelimesini hangi anlamda kullandığınız önemlidir. Efendi, sahip anlamlarında kullanmak zaten şirk olacaktır. Dost anlamında kullanılsa bile bu bir lakap olamayacak bir kavramdır. Çünkü Allah kendisi için bu tabiri kullanır. Eğer dost anlamında kullanılıyorsa niçin sadece Celaleddin Rumi için kullanılıyor? Bu dünyada başka Mevlana lakabını hak eden peygamber ve âlim bulunmuyor mu? Ayrıca Arapça dost, arkadaş için başka kavramlar da mevcut. Bu açıdan ben bu ismin Celaleddin Rumi’ye verilmesini çok da masum bulmuyorum. Burada onu ululama isteğini görüyorum. Celaleddin Rumi’ye Mevlana diyenleri yargılamıyorum. Günahtasınız, şirktesiniz de demiyorum. Ben sadece Allah için kullanılan ibareler hakkında dikkatli olalım diyorum. Mevlana (sahip, efendi), yalnızca Allah’tır.